Халықаралық Астана университеті Қазақстан мен Қытайдың Орта дәлізінің дамуына қосқан рөлін зерттеуін аяқтады — Орталық Азия мен Каспий теңізі арқылы Шығыс Азияны Еуропамен байланыстыратын негізгі маршрут. Жоба жетекшісі — экономика ғылымдарының докторы, Халықаралық Астана университетінің Жоғары экономика мектебінің профессоры Қажыкен Мейрам Зекешұлы.
Орта дәліз дәстүрлі маршруттарға стратегиялық балама ретінде маңызды рөл атқарып, геосаяси өзгерістер аясында жүк тасымалдау көлемінің рекордтық өсімін көрсетті. 2022 жылы дәліз арқылы жүк ағыны 2,5 есе өсті, бұл оның халықаралық сауда мен аймақтық тұрақтылық үшін маңыздылығын дәлелдеді.
Қазақстан дәліздің инфрақұрылымын жаңартуға белсенді инвестиция салуда, оның ішінде порттар, темір жолдар салу және логистикалық процестерді цифрландыру жұмыстары жүргізілуде. Алдағы жылдары маршруттың өткізу қабілетін жылына 10 млн тоннаға дейін арттыру және жүк тасымалдау мерзімдерін 14-18 күнге дейін қысқарту жоспарлануда. Қытай, Орта дәлізді өзінің «Бір белдеу, бір жол» жаһандық бастамасына біріктіру арқылы ауқымды қаржыландыру және технологиялық қолдау көрсетуде, бұл маршрутты тиімді әрі бәсекеге қабілетті етеді.
Зерттеу сондай-ақ шешуді қажет ететін мәселелерді атап өтеді: Каспий порттарының өткізу қабілетін арттыру, тарифтік саясатты үйлестіру және логистикалық кедергілерді жою. Осы орайда, Еуропалық одақ пен қаржы ұйымдарының қатысуы, халықаралық қолдау дәліздің жаһандық логистикалық түйіні ретінде болашағын нығайтады. Зерттеудің толық нұсқасы PDF форматында жүктеп алу үшін қолжетімді, бұл әркімге Орта дәліз халықаралық сауданы қалай өзгертіп жатқанын тереңірек білуге мүмкіндік береді.